Państwowe Wytwórnie Uzbrojenia w kwietniu 1929 r. zgłosiły ofertę Ministerstwu Spraw Wojskowych (MSWojsk.) na podjęcie w Fabryce Karabinów (FK) w Warszawie produkcji nowoczesnego ciężkiego karabinu maszynowego. Zdecydowano o wyposażeniu Wojska Polskiego w ckm przedstawiony przez firmę „Colt” z Harford, a będący modyfikacją konstrukcji J.M. Browninga – wz. 1917A1. W Polsce oznaczony jako ciężki karabin maszynowy wz. 1930 wszedł do produkcji seryjnej w FK w roku 1931. Ogółem w latach 1931-39 udokumentowano dostawę 8401 egzemplarzy cekaemu wz. 1930. Z tego dla WP przekazano 7900 sztuk.
Pierwszym rodzajem broni przezbrojonym w nowe cekaemy była piechota. Do września 1939 roku praktycznie wszystkie regularne jednostki piechoty zostały w nią wyposażone. Kompania karabinów maszynowych i broni towarzyszących stanowiła w piechocie system uzbrojenia występujący od szczebla batalionu, udzielając wsparcia ogniowego trzem kompaniom liniowym piechoty. Struktura organizacyjna kompanii pozwalała na elastyczny podział i przydzielenie trzech plutonów karabinów maszynowych przewożonych na biedkach wz. 1933 do poszczególnych kompanii piechoty. Czwarty pluton karabinów maszynowych przewożony na taczankach wz. 1934 zapewniał obronę przeciwlotniczą dowództwa batalionu. Razem w kompanii było 12 cekaemów – 9 przewożonych na biedkach i 3 przewożone na taczankach. W dywizji piechoty znajdowało się razem 124-132 ciężkie karabiny maszynowe.
Oprócz formacji piechoty ckm wz. 1930 dysponowały pułki kawalerii, gdzie organizacyjnie były one zgrupowane w szwadronach ckm. Składały się one z trzech plutonów, w każdym po 4 ckm (inaczej niż w piechocie). W dwóch plutonach broń transportowano na taczankach wz. 1936, a w trzecim na rzędach jucznych wz. 1936. Także na szczeblu brygady kawalerii mobilizowano samodzielne plutony ckm na taczankach. Kawaleria otrzymała nowe cekaemy dopiero w roku 1938. Liczbę broni nowego wzoru do stanu etatowego, tj. 12 sztuk w pułkowych szwadronach ckm, uzupełniono do 25 maja 1939 r. We wrześniu 1939 roku na stanach brygad kawalerii znajdowało się od 81 do 95 ciężkich karabinów maszynowych – należy pamiętać, że w Wojsku Polskim były brygady 3-pułkowe i 4-pułkowe.
W zbiorach Muzeum w Sochaczewie znajdują się cztery cekaemy wz. 1930, w tym jeden na podstawie piechoty wz. 1934. Taki cekaem jest zaprezentowany na ilustracji.
Krzysztof Haładaj