Dzięki licznym sympatykom do zbiorów Muzeum trafiają nowe, niezwykle interesujące artefakty. Tym razem Pan Dominik Waszkiewicz pośród wielu innych ciekawych obiektów, przekazał nam 3 pudełka kartonowe na naboje kalibru 7,62 mm do rosyjskiego karabinu Mosin wz. 1891. Przedmioty te są o tyle niezwykłe, że powstały ponad 100 lat temu, jeszcze przed I wojną światową, pomimo tego ich stan jest nadal bardzo dobry.
Pan Dominik Waszkiewicz, otrzymał pudełka podczas pobytu w Borze Kazuńskim od mieszkańca okolicznej wioski. Poszukiwał wtedy śladów historii nieopodal dawnego carskiego kasyna i zewnętrznego pierścienia Twierdzy Modlin. Wedle relacji darczyńcy zostały one odnalezione w latach 60. XX w. podczas rozbiórki stodoły.
Karabiny Mosin wz. 1891, według konstrukcji opracowanej przez rosyjskiego oficera artylerii Siergieja Iwanowicza Mosina, przyjęto jako oficjalne uzbrojenie armii carskiej w 1891 r. Równocześnie rozpoczęto w Rosji produkcję karabinowych naboi kalibru 7.62 mm. Budowę pierwszego państwowego zakładu produkcyjnego rozpoczęto w 1869 r. w Sankt-Petersburgu. Przedtem w 1868 r. w budynku starego arsenału przy Alei Odlewniczej zaczął działać warsztat amunicyjny. Gdy wydajność zakładów w Sankt-Petersburgu okazała się zbyt mała, aby zaspokoić zapotrzebowanie wojska, car Aleksander II w 1880 r. zatwierdził przepisy umożliwiające wybudowanie przez kupca F.G. von Gillenszmidta zakładu w Tule, który w 1881 r. rozpoczął produkcję. Pomimo tego w pierwszych latach przezbrajania rosyjskiej armii w karabiny Mosin dawała się odczuć niedostateczna wydajność obu zakładów. Potrzeby armii wynosiły 1 miliard naboi. Główny zarząd artylerii zaczął planować budowę jeszcze jednego państwowego zakładu. W 1892 r. zdecydowano umieścić go w Ługaniu, w miejscu byłego producenta armat. Jego budowę rozpoczęto w 1895 r. W marcu 1916 r. planowano wzniesienie jeszcze jednego zakładu, w Symbirsku. Budowę rozpoczęto w lipcu 1916 r. lecz z powodu problemów z dostawami wyposażenia oraz wybuchu rewolucji została wstrzymana.
Rys. 1
Rys. 2
Rys. 3
Od 1892 r. naboje pakowano w tekturowe pudełka – 3 łódki po 5 naboi w każdej. Następnie 20 pudełek pakowano w zalutowaną cynkową puszkę. Dwie puszki mieściły się w drewnianą skrzynkę. U góry na zamknięciu pudełek zapisywano rok, miesiąc i dzień pakowania (rys. 1). Na puszce znajdował się kaliber, rok i numer skrzynki. Skrzynkę opisywano numerem skrzynki, nazwą zakładu, typem naboi . Ilość naboi w skrzynce wynosiła 600 szt. Poza tym na skrzynce znajdowała się nazwa dostawcy i rok produkcji prochu i numer partii. Około (brak dokładnych danych) 1905 r. zmieniono rodzaj paczki (rys.2), której zamknięcie dodatkowo opisuje się ciężarem ładunku prochowego (rys. 3).
Pudełka, które trafiły do zbiorów Muzeum wytworzone zostały zgodnie z wzorem stosowany po 1905 r. Na jednym można odczytać rok najprawdopodobniej 1913. Pudełka mają trapezoidalny kształt, który ułatwiał ich zapakowanie do ładownicy.
Źródło: История производства и маркировка винтовочных патронов 7.62х54r к винтовке Мосина, studfile.net/preview/5352559/ [dostęp: 21.01.2023].
